Spelen is niet zomaar een bezigheid—het is een essentieel onderdeel van de ontwikkeling van je kind. Door spel leert je kind de wereld om zich heen begrijpen, problemen oplossen, emoties verwerken en zich motorisch en cognitief ontwikkelen. Vrij spel, zonder constante sturing van een volwassene, draagt bij aan de creativiteit, zelfredzaamheid en het zelfvertrouwen van je kind. Maar wat als je kind niet uit zichzelf begint te spelen of steeds jouw aandacht nodig heeft? Geen zorgen, zelfstandig spelen is iets dat je stap voor stap kunt stimuleren. Hier zijn een paar praktische tips om je kind hierin te begeleiden.
 

1. Creëer een voorspelbare omgeving 

Kinderen spelen het best wanneer ze zich veilig en ontspannen voelen. Een vast ritme en een rustige, overzichtelijke speelomgeving helpen hierbij. Zorg voor een plek waar je kind zich kan concentreren, zonder te veel prikkels of afleidingen. Een voorbereide ruimte met overzichtelijk en uitdagend speelgoed nodigt meer uit tot spel dan een chaotische speelhoek. 

2. Bouw eerst verbinding op en zorg voor basisbehoeften 

Soms heeft een kind moeite om zelf te spelen omdat het nog even jouw nabijheid nodig heeft. Begin met een moment van volle aandacht—een knuffel, een gesprekje of samen iets kleins doen. Dit geeft je kind het vertrouwen om daarna zelf verder te spelen. Ook is het belangrijk om na te gaan of je kind fysiek klaar is om te spelen: een uitgerust kind dat goed gegeten en gedronken heeft, komt makkelijker tot spel. Je kunt bijvoorbeeld eerst samen rustig wat eten en drinken voordat je kind aan zijn spel begint. 

3. Geef de ruimte, maar blijf beschikbaar 

Je hoeft niet steeds actief mee te spelen. Sterker nog, te veel betrokkenheid kan ervoor zorgen dat je kind afhankelijk wordt van jouw aanwezigheid. Laat je kind zelf ontdekken en grijp niet meteen in. Blijf wel beschikbaar, zodat je kind weet dat het altijd even bij je kan komen als dat nodig is. Wil je beter begrijpen waar de interesses van je kind liggen? Vraag dan eens op het kinderdagverblijf waarmee je kind graag speelt. Misschien ontdekt hij daar bijvoorbeeld een passie voor bouwen of vindt hij het fijn om voorwerpen te verzamelen. Door dit thuis op te pakken, kun je het spelplezier verder stimuleren. 

4. Forceer het spel niet 

Niet elk kind duikt direct in een spel. Soms is er een periode van ‘niets doen’ voordat het spel op gang komt. Dat is helemaal normaal! Gun je kind de tijd om zelf een idee te bedenken en dwing het niet om te spelen. Observeren en experimenteren zijn óók waardevolle manieren van leren. 

5. Zorg voor een uitnodigende speelomgeving 

Een ruimte met te veel speelgoed kan overweldigend zijn. Kies liever een paar eenvoudige, open materialen die de fantasie prikkelen, zoals blokken, doekjes of een bakje met natuurlijke materialen. Heeft je kind heel veel speelgoed? Berg een deel tijdelijk op en wissel het om als je merkt dat de interesse afneemt. Dit houdt het spel fris en uitdagend. 

Daarnaast kan het helpen om het spel alvast een beetje voor te bereiden. Als je kind uit de opvang of school komt, is het fijn als het meteen ergens door wordt uitgenodigd. Zet bijvoorbeeld een houten treinbaan deels in elkaar en leg de andere stukken er los omheen, zodat je kind kan aanvullen en verder bouwen. Of bouw alvast een klein kasteel met poppetjes eromheen, zodat het verhaal zich vanzelf verder kan ontwikkelen. Dit kleine beetje voorbereiding kan een groot verschil maken in hoe snel je kind in het spel duikt. 

6. Zelfstandig spelen groeit met de tijd 

Als een kind niet gewend is om zelfstandig te spelen, kan het even duren voordat het zich daarin comfortabel voelt. Die overgang mag je rustig begeleiden. Tegelijkertijd zien we vanuit de Pikler-visie dat jonge kinderen al heel vroeg in staat zijn zich langere zelfstandig te spelen, mits de omstandigheden goed zijn. Een veilige, liefdevolle, speelklare omgeving waarin je kind zich vrij en fysiek prettig voelt om te ontdekken, is hierbij de sleutel. 

Onthoud: Jouw vertrouwen in je kind is de basis. Wanneer jij ruimte geeft en met geduld observeert, zal je zien hoe het spel zich op een natuurlijke manier ontwikkelt! 

Heb je vragen of maak je je zorgen over het spel van je kind? Bespreek het gerust met ons!